ไม้ไผ่กับงานตกแต่ง
ไม้ไผ่ เป็นไม้ที่มีประโยชน์ในหลายอย่างเป็นพืชเศรษฐกิจอีกตัวหนึ่ง เราสามารถนำไม้ไผ่มาใช้งานได้อย่างหลากหลายทั้งอาหารและเครื่องใช้ รวมถึงงานตกแต่งก่อสร้างก็สามารถนำไม้ไผ่มาใช้ได้อย่างหลากหลาย แต่หากเอ่ยถึง “ไม้ไผ่” ไม้ไผ่นั้นไม่ได้มีชนิดเดียว ไม้ไผ่มีหลายชนิด และจะนำไม้ไผ่อะไรมาใช้ในงานตกแต่งสวนหรือนำมาใช้ในงานก่อสร้างล่ะ การค้นคว้าของผู้ที่สงสัยในอินเตอร์เน็ตมักจะไม่ค่อยได้คำตอบว่าจะนำไม้ไผ่ชนิดไหนมาประดับสวน หรือจะนำไม่ไผ่ชนิดไหนมาสร้างตกแต่งบ้าน แต่ในบทความนี้เราจะนำมาบอกท่านว่าไม้ไผ่ชนิดไหนควรนำมาทำอะไร แต่ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจในไม้ไผ่กันก่อน
ไผ่ในประเทศไทย เป็นพืชสารพัดประโยชน์ที่มนุษย์นำมาใช้เป็นเวลาช้านาน เพื่อเป็นอาหาร วัตถุดิบ ที่อยู่อาศัย และแม้กระทั่งยารักษาโรค ไผ่เป็นพืชที่มีความสามารถกระจายพันธุ์ได้อย่างกว้างขวาง โตเร็วทันใช้ สามารถหมุนเวียนและทดแทนต้นที่ถูกตัดได้เร็ว จึงถือเป็นทรัพยากรที่มีศักยภาพในการทดแทนสูงและยั่งยืน สำหรับประเทศไทยนั้นมีไผ่กระจายอยู่ทั่วประเทศพบไผ่ 69 ชนิด ขณะที่มีการสำรวจพบไผ่ทั่วโลกประมาณ 1,500 ชนิด ส่วนชนิดไผ่ที่นิยมนำมาใช้ประโยชน์จากป่ามีดังนี้ คือ ไผ่ตง ไผ่รวก ไผ่สีสุก ไผ่เลี้ยง ไผ่ซาง (ไผ่นวล ไผ่ปล้อง หรือไผ่สีนวล) ไผ่บงหวาน ไผ่ข้าวหลาม ไผ่ไร่ ไผ่รวกดำ และไผ่ป่า (ไผ่หนาม) ชนิดไผ่ที่พบมากในภาคเหนือมี 28 ชนิด ได้แก่ ไผ่บง ไผ่ป่า ไผ่ลำมะลอก ไผ่เหลือง ไผ่หอบ ไผ่เลี้ยง ไผ่สีสุก ไผ่น้ำเต้า ไผ่ผิว ไผ่บง ไผ่ไล่ลอ ไผ่ข้าวหลาม ไผ่เฮียะ ไผ่ซาง ไผ่เซิม ไผ่หก ไผ่เป๊าะ ไผ่ซางดำ ไผ่ซางนวล ไผ่บงใหญ่ ไผ่ไร่ ไผ่ผากมัน ไผ่บงคาย ไผ่หางช้าง ไผ่เกรียบ ไผ่บงเลื้อย และ ไผ่รวกดำ
ส่วนประกอบของไผ่
1 หน่อไผ่หรือหน่อไม้ เป็นส่วนที่อยู่ใต้ดินและพร้อมที่จะเจริญเติมโตขยายออกเป็นลำไผ่ต่อไป โดยหน่อไผ่จะขยายเติบโตเป็นลำไผ่ที่สูงมากหลายๆเมตรในระยะเวลาเพียงไม่กี่วันเท่านั้น จึงจัดเป็นต้นไม้ที่เจริญเติบโตเร็วที่สุดเมื่อเทียบกับต้นไม้ยืนต้นทั่วๆไป หน่อไผ่จะถูกใช้เป็นอาหาร โดยจะนำมาหั่นเป็นชิ้นบางๆ เป็นหน่อไม้ตามที่เราเรียกกัน และถูกวางจำหน่ายอยู่ตามตลาดทั่วไปหรือในห้างสรรพสินค้า แต่บางชนิดก็จำเป็นต้อนล้างหรือต้มด้วยน้ำเพื่อละลายสารพิษบางอย่างทิ้งไปก่อน นอกจากนี้หน่อไผ่อ่อน ลำไผ่ และใบยังเป็นอาหารหลักที่สำคัญของของหมีแพนด้ายักษ์ของจีน และลิงแมงมุมอีกด้วย
2 ลำไผ่ อาจสูงเพียงไม่กี่เซนติเมตรจนถึง 40 เมตร ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางตั้งแต่ 1 มิลลิเมตรจนถึง 30 เซนติเมตร แต่ละลำไผ่มีข้อและปล้อง ที่ข้อมีใบหนึ่งใบแต่อาจมีหนึ่งหรือหลายกิ่งแขนง ในหนึ่งต้นอาจมีไผ่นับพันลำ ไผ่ไม่ได้มีลักษณะแบบเนื้อไม้ ไผ่เป็นพืชใบเลี้ยงเดียว (monocotyledons) เช่นเดียวกับพวกปาล์ม แต่ทั่วไปมักเรียกว่า ไม้ไผ่ ไผ่หนึ่งต้นจะโตสูงสุดภายในหนึ่งปี แต่จะอยู่ได้หลายๆ ปี และเพิ่มจำนวนลำเรื่อยๆ ออกไปด้านข้างของกอไผ่
ลำไผ่นั้นมีความแข็งแกร่งมากโดยเฉพาะเมื่อผ่านการอบแห้งอัดน้ำรักษาเนื้อไม้แล้ว จะสามารถนำมาสร้างบ้าน ทำรั้ว ทำสะพานไม้ไผ่ เครื่องเรือน ของเด็กเล่น นั่งร้านก่อสร้าง ฯลฯ และเครื่องดนตรีหลายชนิด การใช้ลำไผ่จำเป็นต้องคัดเลือกไผ่ที่มีอายุหลายปีเพื่อให้ได้เนื้อไม้ เราสามารถดัดลำไผ่ให้เป็นเหลี่ยมได้ด้วยการครอบท่อเหลี่ยมบังคับ ซึ่งจะต้องค่อยๆ เลื่อนขึ้นไปตามลำไผ่ที่โตหรือสูงขึ้น สำหรับการทำกระดาษนั้นจีนเป็นชาติแรกที่คิดประดิษฐ์ ซึ่งทำด้วยมือมีคุณภาพสูงแต่ได้จำนวนน้อย โดยในปัจจุบันนั้นยังคงเห็นการผลิตกระดาษไหว้เจ้าจากไผ่เพื่อใช้อยู่ในสังคมจีน
3 ใบไผ่ ใบไผ่นอกจากจะจำแนกประเภทของไผ่ในแต่ละประเภทแล้ว ใบไผ่ยังอุดมไปด้วยสารประกอบต่างๆ ที่ช่วยบำรุงดินด้วย การใช้ใบไผ่และลำไผ่ที่สับมาเป็นวัสดุคลุมดินเป็นวิธีเพิ่มอินทรีย์วัสดุให้กับดินและเพิ่มคุณภาพของดินในสวนได้อย่างดีเยี่ยม นอกจากนี้ใบไผ่ยังทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันวัชพืชและช่วยให้ดินมีความชื้นและสารอาหารซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในช่วงฤดูแล้ง ในสภาพอากาศที่หนาวเย็นชั้นของวัสดุคลุมดินช่วยปกป้องดินและรากของพืช เมื่อวัสดุคลุมดินย่อยสลายมันก็จะทำให้ดินอุดมสมบูรณ์ด้วยทำปุ๋ย ชาใบไผ่
ไผ่ที่นิยมนำทำแพและสร้างบ้านได้แก่
1 ไผ่ข้าวหลาม ลำแก่ใช้ในการสร้างบ้านเรือน โดยมากใช้ทำกลอนหลังคา สานเป็นฝาหรือเพดานบ้าน หรือสานเป็นเสื่อแทนพรมปูบ้าน ในการก่อสร้างบางประเภทในงานคอนกรีตเทพื้นที่ไม่ต้องการความแข็งแรงมาก และหากมีไม้ไผ่ข้าวหลามอยู่ใกล้ ๆ ก็จะมีการใช้ไม้ไผ่ชนิดนี้สานเป็นตาห่าง ๆ ทำเป็นตะแกรงแทนเหล็กไวซ์เมสสำหรับยึดประสานคอนกรีต หน่อไม้ของไผ่ชนิดนี้กินไม่ได้ไม่อร่อยเพราะมีรสขม
2 ไผ่ป่า/ไผ่ตง เป็นไม้โตเร็วอเนกประสงค์ที่ใช้ประโยชน์ได้ดี ลำใช้ทำบันไดขึ้นต้นตาล ทำบ้านเรือน ทำฟากปูพื้น ทำรั้ว ทำแพลูกบวบ ปลูกเป็นแนวกันลม และปลูกเพื่อป้องกันริมฝั่งน้ำ
3 ไผ่เป๊าะ ใช้ในการก่อสร้างบ้านเรือนชั่วคราวของราษฎร์ชนบท ใช้ทำเฟอร์นิเจอร์ เครื่องจักรสาน หรือทำแพลูกบวบ
4 ไผ่หก เป็นไม้ที่ใช้กันทั่วไปในชนบทที่อยู่ใกล้ป่าดิบชื้น เยื่อในของกาบหุ้มลำ ชาวพม่าชอบใช้มวนบุหรี่ ไผ่หกสามารถใช้ประโยชน์ได้ทั่วไปในการสร้างบ้านในชนบท ใช้ทำฟาก สานเสื่อ ทำเครื่องจักสาน ทำบวบแพ หรือทำกระดาษ ข้อมูลจาก กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ไผ่ที่นิยมนำมามุมสวนสวยๆ ได้แก่
1ไผ่ซางหม่น จัดเป็นไผ่ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เส้นรอบวงประมาณ 30-50 เซนติเมตร สีของลำสีเขียว ไม่มีหนามและไม่ค่อยมีแขนง มีคราบของแป้งสีขาวหรือวงขาวต่าง ๆ หรือสีขาวหม่น ชาวบ้านจึงเรียกว่า “ไผ่ซางหม่น” ตามลักษณะที่เกิดขึ้น ลำใหญ่ตรงสูงประมาณ 15-20 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางลำ เฉลี่ย 6-10 ซม. ปล้องยาว 30-40 ซม. เนื้อหนา ใบคล้ายไผ่ตง
2ไผ่สร้างไพรหรือไผ่เชียงไพร หรือที่ชาวบ้านนิยมเรียกว่าไผ่เลี้ยง เป็นไผ่ที่สูงมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2-6 เซนติเมตร พุ่มกว้าง 4-6 เมตร ลำไผ่กลมและเกลี้ยงมีสีเขียวเป็นมันและมีขนสีขาวนวลอยู่ตามข้อ ส่วนใบมีใบแคบเล็ก ปลายแหลม ขอบใบเรียบ ใบแตกออกบริเวณกลางลำ ทำให้ดูเป็นพุ่มอยู่ส่วนยอดของต้น มีใบดกมาก
3ไผ่ปักกิ่ง มีลำไผ่ที่ตรง เเข็งเเรง เหมาะกับงานเฟอร์นิจอร์ไม้ไผ่ทุกชนิด จะไม่มีขนที่ทำให้คันเเละไม่มีหนาม หน่อจะใหญ่มาก มีรสชาติอร่อย สามารถนำมาปรุงอาหารได้สารพัดเมนู มีใบขนาดใหญ่ สามารถนำมาห่อขนมได้ ความใหญ่ของขนาดลำต้นจะขึ้นอยู่กับ อายุไผ่ ดินที่ปลูก เเละสภาพอากาศ(ลำจะใหญ่ขึ้นเรื่่อยๆตามอายุ) มีขนาดความสูงโดยประมาณ 15-20 เมตร เป็นไผ่ที่สารพัดประโยชน์ ปลูกได้ทุกสภาพดิน (เเต่ไม่เหมาะกับที่ดินที่ลุ่มมาก หรือน้ำท่วม)
4ไผ่ดำอินโดนิเซีย มีลักษณะต้นไผ่สีดำ(หายาก) เป็นไผ่ประดับมงคล บางบ้านนิยมปลูกเพื่อเสริมบารมี และความเจริญรุ่งเรือง เมื่อต้นยังอ่อนจะมีสีเขียว แต่พอเริ่มแก่ต้นจะเป็นสีดำ และมีเส้นสีเขียวพาดผ่านลายสวยงามมาก นอกจากไผ่จะมีสีดำและเป็นไผ่ประดับที่สวยงามแล้ว ยังเชื่อกันว่ามันเป็นไม้มงคลที่ปลูกไว้ที่บ้านไหนก็เจริญรุ่งเรื่อง เสริมบารมีอีกด้วย ไผ่สีดำอินโดฯ ไม่ใช่ไผ่ติมอร์หรือไผ่จีน(จึงหายากมาก) เมื่อต้นโตเต็มที่จะมีความสูงที่ 10-15 เมตร ปล้องยาว 40-50 ซม. แต่ถ้าไม่อยากให้ต้นสูงเกินไป สามารถตัดยอดตกแต่งได้ นิยมนำมาประดับ แต่งบ้าน แต่งสวน จะสวยมากๆ
ไผ่ที่นิยมนำมาปลูกประดับรั้ว
1ไผ่เก้าดาว เป็นไผ่ที่มีความแข็งแรงที่สุด มีถิ่นกำเนิดอยู่ในป่าเขตร้อนแถบอเมริกากลาง อเมริกาใต้ และแถบทะเลแคริเบียน ในปัจจุบันนี้มีอยู่ประมาณ 38 ชนิด และได้นำเข้ามาปลูกขยายพันธุ์ในประเทศไทยเป็นครั้งแรกราวปี พ.ศ. 2555 มีลักษณะของลำต้นกลม ตรง แข็งแรงทนทาน มีอายุอยู่ได้นานกว่า 100 ปีขึ้นไป ความสูงของลำต้นมีประมาณ 25-30 เมตร และมีเส้นผ่านศูนย์กลางลำประมาณ 6-9 นิ้ว กอไผ่ชนิดนี้จะเจริญเติบโตกระจายห่างกันพอดี โดยไม่ขึ้นรวมกันแน่นเหมือนไผ่ทั่วไป จึงทำให้เติบโตได้รวดเร็ว เนื่องจากไม่แย่งอาหารกันและได้รับแสงแดดอย่างเพียงพอ ให้หน่อขนาดใหญ่และดก ไผ่เก้าดาวจะมีดอกออกมาครั้งหนึ่งเมื่อมีอายุผ่านไปประมาณ 120 ปี ส่วนเมล็ดของไผ่เก้าดาวมีสีน้ำตาล ลักษณะจะคล้ายๆกับเมล็ดข้าว ไผ่ชนิดนี้จะเริ่มให้ผลผลิตเมื่อปลูกไปได้ประมาณ 4 ปี และเมื่อมีอายุประมาณ 6-7 ปี จะให้ผลผลิตประมาณไร่ละ 800-1,280 ลำ
2ไผ่โมโซ หรือไผ่ลำเดี่ยวจีน เป็นไผ่ลำเดี่ยวชนิดหนึ่งในจำนวน 600 ชนิด ที่มีการใช้งานมากที่สุดในโลก โดยคำว่า MoSo เป็นภาษาญี่ปุ่น หมายถึง ไผ่ลำเดี่ยวชนิด Phyllostschys edulis แต่ปัจจุบันมีคนส่วนใหญ่ใช้คำว่า MoSo แทนคำว่าไผ่ลำเดี่ยวทุกชนิด และคำว่า edulis หมายถึง กินได้ (กินหน่อได้) และไผ่ชนิดนี้ เป็นหน่อไม้ที่ชาวจีนนิยมกิน และใช้ลำไผ่มากที่สุด โดยการปลูกตั้งแต่ 1-5 ปี แรก จะไม่เป็นสัญญาณการเติบโตของต้น(ลำ)ไผ่นัก ลำต้นจะโตไม่เกิน 5-6เมตร เป็นไผ่ที่เจริญเติบโตช้ามากใน 1-5 ปีแรก เพราะระบบรากจะแผ่กระจายไปในแผ่นดินให้เครือข่ายของรากครอบคลุมพื้นที่มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และใน 1-5 ปีผ่านไป เมื่อระบบรากของเขาครอบคลุมพื้นที่อย่างมั่นคงและแข็งแรงแล้ว เราจะเห็นลำต้นของไผ่ Mo So สามารถเติบโตได้ วันละ 1 – 2 ฟุต(ไม่ผิด วันละ 1-2 ฟุต)บางพื้นที่โตได้วันละเมตรเลย• ผ้าที่ได้จากต้นไผ่ถือเป็นสิ่งทอที่ได้จากธรรมชาติเพราะทำจากส่วนที่เป็นเนื้อไม้ไผ่ ไม้ไผ่ที่นำมาทำเส้นใยนั้นจะเป็นพันธุ์โมโซ (Moso bamboo)
3ไผ่ก่อแก้ว ไผ่ด้ามไม้กวาด เป็นอีกไผ่ที่ใช้ปลูกริมรั้วเพื่อตกแต่ง ให้สวยงาม ไผ่ตัวนี้เป็นไผ่ สายพันธุ์ที่ค้นพบในบ้านเรา ซึ่งถือได้ว่าเป็นไผ่มงคลอีกชนิดหนึ่งที่น่าปลูกไว้เป็นแนวรั้วบ้านหรือกำแพง ด้วยคุณสมบัติที่เหมาะสมคือ ลำจะไม่ใหญ่มาก ลำตรง แต่ที่สำคัญนั้นลำไผ่สามารถทำเป็นด้ามไม้กวาดได้จึงเป้นที่มามาของชื่อ มีผิวสวยคลายออกซิเจนได้ดี มีความสูงของก่อเมื่อโตเต็มที่แล้วจะที่ไม่เกิน 3 เมตร ก่อไผ่จะโปร่งการบริหารการตัดแต่งก่อก็สามารถทำได้โดยง่าย
4ไผ่รวกดำ เป็นไผ่ประเภทเหง้ากอ เป็นไผ่รวกสายพันธุ์ที่ลำใหญ่ที่สุด เส้นผ่าศูนย์กลาง5-10 เซนติเมตร ความสูงเมื่อโตเต็มที่ 12-18 เมตร มีปลูกกระจายอยู่ทุกพื้นที่ของประเทศไทย ลำไม้ตรงดิ่งไม่คดงอลำไม้อัดแน่นในกอให้จำนวนลำไม้ต่อปีมาก หน่ออร่อยใช้บริโภคได้ ใช้ประโยชน์ในงานก่อสร้างเป็นไม่ค้ำยัน ทำเสาโรงเรือน ทำเฟอร์นิเจอร์ เนื้อไม้เหนียวยืดหยุ่นดี ใช้ในงานจักรสาน สานเข่ง กระบุง ชะลอม เป็นวัตถุดิบหลักที่เป็นที่ต้องการมากกว่าไผ่ชนิดอื่นๆในอุตสาหกรรมปักหลักเพาะเลี้ยงหอยแมลงภู่ ทั้งยังสามารถนำมาปลูกเพื่อความสวยงามได้อีกด้วย
5ไผ่ไร่ ไผ่มีอายุหลายปี เป็นกอ เหง้าสั้น ลำต้นจะตั้งตรงสวย มีความสูงประมาณ 6-10 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางลำต้น ยาว 12-25 เซนติเมตร มีเนื้อไม้ปล้องกลม กาบใบยาว 10-20 เซนติเมตร มีขนสั้นนุ่ม ลิ้นใบยาว 1.2-2.5 เซนติเมตร แผ่นใบรูปใบหอก ยาว 10-20 เซนติเมตร ที่ฐานแผ่นใบมีส่วนคล้ายก้านใบ ปลายใบเรียวแหลม ไม่มีเส้นใบตามขวาง และจะมีดอกช่ออยู่เป็นกลุ่มคล้ายๆรูปดาว
6ไผ่สร้างไพร่ ตามคุณสมบัติที่ได้กล่าวในหัวข้อก่อน เราจะเห็นได้ว่าสามารถไผ่ชนิดนี้สามารถปลูกเดี่ยวเพื่อทำมุมสวยๆหรือจะปลูกเป็นแนวรั้วก็ได้
7ไผ่ซางหม่น ฟ้าหม่น ตามคุณสมบัติที่ได้กล่าวในหัวข้อก่อน เราจะเห็นได้ว่าสามารถไผ่ชนิดนี้สามารถปลูกเดี่ยวเพื่อทำมุมสวยๆหรือจะปลูกเป็นแนวรั้วก็ได้ แล้วแต่จะเลือกตามชอบได้เลยเช่นเดี่ยวกับไผ่สร้างไพร่
8ไผ่รวก เป็นไผ่ที่ขนาดค่อนข้างเล็ก เหง้ารวมเป็นกอแน่น กาบหุ้มลำต้นรัดแน่น ไม่หลุดจนแก่ ยอดกาบเรียงสอบไปหาปลาย ไม่มีติ่งปลายกาบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ 2 แถว ทนแล้งได้ดี กระจายพันธุ์ทั่วทุกภาคของประเทศไทย นิยมปลูกกันลมหรือปลูกเป็นรั้ว พบครั้งแรกในประเทศไทย ไผ่รวกเป็นไผ่ที่ขึ้นเป็นกอแน่น ลำต้นขนาดเล็ก มีความสูงประมาณ 7-15 เมตร ส่วนโคนมีเนื้อหนาเกือบตัน ที่ปลายลำมีเนื้อบาง ถ้าพบในบริเวณที่มีความชุ่มชื้นสูง ลำต้นจะมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 4-7 ซม. ถ้าพบในที่แห้งแล้งจะมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2-4 ซม
จะเห็นว่าไม้ไผ่เป็นต้นไม้ที่มีประโยชน์อย่างมาก ทั้งสามารถรับประทานได้ ทำเครื่องใช้ได้ ใช้ในงานก่อสร้างได้ และยังสามารถนำมาประดับตกแต่งเพิ่มความร่มรื่นสวยงามได้อีกด้วย แต่ที่สำคัญต้องรู้จักชนิดและการเลือกใช้พันธ์ที่เหมาะสมกับความชอบจึงจะสามารถใช้งานได้อย่างถูกประเภท
สำหรับการเลือกใช้ไผ่ในการตกแต่งสวน สามารถการเลือกพันธ์จากข้างต้น วิเคราะห์ตามความชอบได้เลย ซึ่งเมื่อเลือกชนิดที่ชอบได้แล้วให้ทำการใส่ไอเดียเข้าไป ก็จะทำให้สวนของท่านสวยขึ้นได้มาก และในบทความต่อไปผู้เขียนจะนำตัวอย่างงานตกแต่งสวนด้วยไม้ไผ่มาให้ท่านชมอีกครั้ง
>>สไตล์ธรรมชาติน่าสนใจอย่างไร คลิก
สงสัยไหมจะเลือกไม้ไผ่ชนิดอะไรมาตกแต่ง
“เราเป็นมากกว่าบริษัทรับสร้างบ้าน เพราะนอกจากเสนองานออกแบบและสร้างบ้านให้แก่ท่านแล้ว เรายังให้ความรู้ในการออกแบบและความรู้เกี่ยวกับการก่อสร้างด้วย เพราะความรู้ที่ถูกต้องจะช่วยให้ท่านรู้จริง รู้ทันช่างและได้รับแต่สิ่งที่ดีนั่นเอง” บริษัทเรารับออกแบบตกแต่งภายในร้านอาหารทุกประเภทด้วยมัณฑนากรมืออาชีพและทีมช่างคุณภาพประสบการณ์มากกว่า20ปี โดยท่านสามารถส่งความต้องการมาหาเราได้ตามช่องทางข้างล่างนี้
สนใจติดต่อ งานออกแบบตกแต่งภายในและรีโนเวทอาคาร